تاریخ هنر در ایران... 

هدف هنر، زیبایی و فشار زیبایی نیز لذت است، بی آن که هیچ گونه سود و پیشرفت علمی از آن ملحوظ باشد. از این رو هنر را می توان بازی خواند البته نه بدان معنی که اشتغالی بیهوده و بی معنا باشد، بلکه به معنای تجلی زیبایی حیات است که مقصودی جز زیبایی ندارد.

گریشمان آورده:

فعالیت در حوزه زیبایی هنر است.

کانت در این خصوص اعتقاد دارد:

در حقیقت عنوان هنر را باید به چیزهایی عطا کرد که با آزادی به وجود آمده اند یعنی مخلوق اراده ای هستند که برهان و منطق هادی آن است.

و یا اعتقاد لئون تولستوی که آورده:

هنر، یکی از دو وسیله ترقی بشر است. انسان از راه کلمات، افکار خویش و به یاری نقوش هنر، احساسات خود را با همه آدمیان در میان می گذارد.

با این مقدمه وارد بحث تاریخ هنر در ایران میشویم، سرزمینی که قدمت آن همسنگ با قدمت تاریخ است.

حکیم ابوالقاسم فردوسی در خصوص هنر در این مرز و بوم آورده:

هنر نزد ایرانیان است و بس

اگر هنرهای معماری، موسیقی، نقاشی، خط، صنایع دستی، تئاتر، مجسمه سازی و ... در طول تاریخ ایرانیان بررسی شود، میتوان به صورت گذرا هنر در ادوار تاریخی ایران را بدین گونه معرفی کرد. با بررسی هایی که باستان شناسان و محققان انجام داده اند این مسئله به اثبات رسیده است که پیش از تاریخ مردمی در فلات ایران می زیسته اند که در اواخر عصر حجر و اوایل عصر مفرغ صنعت گران ماهری بوده اند، بنابراین قبل از پیدایش و اختراع خط، ایران تاریخ طولانی در زمینه پیشرفت صنایع دارد. فلاخن های سنگی و سلاح ها و زینت آلات میشده است. هم چنین در کارنامه اردشیر بابکان به آموزش نوای خوش در مدارس دوره اشکانیان اشاره شده است. در دوره ساسانیان معماری با تفاوت ها و تحولاتی دنباله معماری اشکانی بود. هنر نقش برجسته ساسانی در زمان بهرام اول، به اوج اعتلا رسید. هنر منسوجات ابریشمی در عهد ساسانی به نهایت کمال و زیبایی رسید و هنر فرش که به گفته و توصیف منابع تاریخی، فرش تیسفون (بهارستان) یکی از شاهکارهای هنر فرش در این دوره بوده است.

درخشان ترین دوره تاریخی موسیقی در قبل از اسلام مربوط به دوره ساسانی است. مسعودی در مروج الذهب در شمار آلات موسیقی که ایرانیان زمان ساسانی می نواخته اند نخست عود را نام میبرد و می نویسد: این ساز نزد ایرانیان چنان کامل است که گویی رابطه ای بین سیم های آن و روح انسانی موجود است و هیجانی که نوازنده در شنونده ایجاد می کند، همانا برگشت روح است به حالت طبیعی خود.

حوزه اصفهانی در تاریخ خود می نویسد: خسرو پرویز سه هزار زن داشت و دوازده هزار کنیز ساززن و بازیگر که به کارهای مختلف می پرداختند. از هنرمندان موسیقی این دوره، نام هایی چون باربد یا بهلبد، نکیسا، بامشاد، رامتین یارامی، سرکش و سرکب در کتب تاریخی به یادگار مانده است. هنر نقاشی در این دوره در منابع تاریخی با نام مانی و کتاب معروف او اورژنگ یا ارتنگ معروف و معرفی شده است.

از مهم ترین آمیزه صنعت و هنر و معماری دوره ساسانی می توان به بنای طاقدیس اشاره کرد.
هم چنین گچ کاری و گچ بری، حجاری و مجسمه سازی، فلز کاری و تزیین ظرف ها و هنر بافندگی در زمان ساسانی به اوج اعتلای خود در دوره قبل از اسلام رسید. پس از ظهور اسلام و فتح ایران به دست اعراب مسلمان در بعضی از رشته های هنر تحولات و دگرگونی هایی صورت گرفت.

مثلاً معماری اسلامی که تلفیقی از سنت کهن معماری ایرانی (ساسانی) و معماری بیزانس بود از این پس رشد کرد. در اولین آثار معماری اسلامی تنها آنچه این دو شیوه را به یکدیگر مربوط می سازد و میان پاره ای از بناهای این دوران شباهتی ایجاد میکند، طرح کلی آنهاست که عبارت است از: ایجاد رواق ها و شبستان هایی گرداگرد یک حیاط مرکزی به وجهی که بخش ساختمان های سمت قبلی عمیق تر باشد.

سلام
سخنی از بزرگان معماری
حمام کریم خان زند
سرپناه
اشنایی با شغل معماری
بعد و انواع گوناگون اثر هنر
بعد و انواع گوناگون اثر هنر
بعد و انواع گوناگون اثر هنر
بعد و انواع گوناگون اثر هنر
بعد و انواع گوناگون اثر هنر
[عناوین آرشیوشده]